Sous : Atik sa a se tradiksyon e adaptasyon yon ankadre
nan « Pindyck, R. S., & Rubinfeld, D. L. (2005). Microeconomics. New
Jersey: Perason Education. Inc. Upper Sadle River. »
Èske lajan fè moun ere?
Ekonomis yo
vin ak yon konsèp ki rele itilite pou yo kapab mezire satisfaksyon oswa bonè sa
pote lè yon moun konsome yon byen oswa yon sèvis. Men kòm si moun nan gen anpil
lajan li ap ka konsome plis byen nan pi gwo kantite, sa fè nou anvi kwè itilite
a ogmante anmezi moun nan ap gen plis lajan. Lojik sa a mennen yon kesyon ki pa
senp ditou: èske gen anpil lajan e konsome anpil vle di yon moun ere pou sa? Gen
kèk chèchè ki t al konpare plizyè fason moun mezire bonè yo nan 49 peyi, nan
ane 80 yo ak ane 90 yo, e rezilta rechèch yo sanble montre lajan jwe yon wòl
toutbon nan bonè moun.
Gen youn
nan etid sa yo kote chèchè yo te konstwi yon echèl òdinal [sa vle di, ki klase
mezi yo nan yon lòd]. Yo te mande patisipan yo chwazi youn pami twa nivo bonè
pou yo di jis nan ki pwen yo ere: ere anpil (nivo 3), ere kanmèm (nivo 2), pa
twò ere (nivo 1). Soti 1994 rive 1996, nivo bonè patisipan ki nan 10% moun ki
pi pòv nan peyi yo a te gal 1.92 an mwayèn. Kanta pou sa ki nan klas mwayèn yo,
nivo a te 2.19. Finalman, nivo bonè a te rive nan 2.36 pou moun ki te pami 10%
sa ki pi rich nan peyi yo a. Rezilta yo sanble montre moun ki gen plis lajan yo
(e ki depanse plis lajan pou achte byen ak sèvis) se yo menm ki plis ere.
Nan yon lòt
etid ki fèt ak abitan 51 peyi, yon ekip chèchè poze kesyon sila a :
« Gwosomodo, jis nan ki pwen ou ka di ou satisfè ak lavi ou ap mennen
kounye a? » Olye chèchè sa yo itilize twa nivo sèlman tankou talè a, yo
mande moun yo pito pou yo chwazi nivo yo vle sou yon echèl ki soti nan 1 rive
nan 10, kote 1 se pi vye nivo a ki montre ou pa satisfè ditou epi 10 se pi wo
nivo a ki montre ou satisfè nèt. Chèchè sa yo mezire lajan chak moun nan peyi
sa genyen an mwayèn sou baz « Pwodui Nasyonal Brit » [PNB] an dola
ameriken. Rezilta yo pale poukont yo! Yo montre yon ogmantasyon satisfaksyon ki
klè kou dlo kòk nan peyi ki pòv yo (kote PNB a mwens pase 5 000 $) anmezi
PNB a pi wo, menm jan an tou satisfaksyon an ogmante tou nan peyi rich kote
moun yo fè plis pase 10 000 $ an mwayèn anmezi kòb yo ap ogmante. Men yo
remake tou, depi moun yo depase 10 000 $ yo, satisfaksyon an ogmante se
vre, men li ogmante mwens anmezi lajan yo ap ogmante.
Nota Bene:
Konpare peyi pa jwèt afè, paske gen anpil chans pou gen lòt faktè, apa lajan,
ki eksplike satisfaksyon an (ekzanp: sante, klima, kondisyon politik yo,
sitiyasyon dwa moun). Lèfini, sa ka rive relasyon ki makònen lajan ak
satisfaksyon an fonksyone nan toulede sans. Tankou nou sot wè sa a, gen anpil
lajan pote gwo satisfaksyon. Men, nou pa ka retire posiblite tou pou moun yo santi
yo plis anvi travay, kidonk ogmante kantite lajan yo fè, si yo te deja ap
benyen nan kè kontan. Epi tou, li enteresan pou nou remake , menm lè chèchè yo deside
foure nan analiz yo ap fè yo lòt faktè ki pa lajan, rezilta yo kontinye montre
pi rèd lajan ak bonè se Kòkòt ak Figaro.
Kredi foto:
By Gabriel S. Delgado C. from Puerto Ordaz, Venezuela - Avaricia II: Delicioso
DineroUploaded by Fæ, CC BY 2.0,
https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=25069133
Aucun commentaire:
Publier un commentaire